Araç altındaki faydalı ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde kullanılamayacak durumda olan lastiklere “Ömrünü Tamamlamış Lastik (ÖTL)” denir.
Lastiklerin diş derinliği belirli bir milimetreye (binek araç lastikleri için 1.6 mm’dir.) düştüğü zaman araç altında kullanımı tehlike arzetmekte olup, yasalar bu tür lastiklerle trafiğe çıkılmasına izin vermemektedir. Ancak, bazı lastikler araç altından söküldükten sonra, üzerinde yasal sınırların üzerinde diş olması durumunda mevcut hali ile yeniden araç altına takılarak kullanıma devam edilebilir veya teknik olarak uygunluğu konusunda uzmanlar tarafından onay verildikten sonra kaplanarak. (Özellikle otobüs-kamyon lastikleri kaplanabilmektedir.)
Kaplamaya ya da yeniden kullanmaya uygun olmayan ve ömrünü tamamlamış lastik statüsünde değerlendirebileceğimiz lastikler ise, Malzeme Geri Kazanımı veya Enerji Geri Dönüşümü amacıyla değerlendirilirler. Bu tür lastikler her ne sebeple olur ise olsun kesinlikle vadi veya çukurlara gömülmemelidir.
Her yıl Türkiye’de yaklaşık olarak 300.000 ton civarında Ömrünü Tamamlamış Lastik oluştuğu hesaplanmakta olup, bu lastiklerin geri kazanım/geri dönüşümünün sağlanması ekonomi ve çevre açısından çok önemlidir.
ÖTL yönetmeliği, yeni lastik satın almanız durumunda, kullanmaktan vazgeçtiğiniz lastiklerinizi ücretsiz olarak satın aldığınız noktaya iade etmeniz gerektiğini emretmektedir. Kullanılmış lastiklerinizin bunun dışında ve kontrol edilmeyen/edilemeyen bir yöntemle ortadan kaldırılmaya çalışılması yasaktır.
Malzeme Geri Kazanım (Granülasyon)
Lastiklerin yeni iken sahip olduğu özelliklerin ve malzemelerin, ÖTL olması durumunda da devam etmesi ve bundan ötürü sağlam, esnek, yeniden kullanılabilir olması nedeniyle Sanayinin muhtelif alanlarında ve bazı tüketim ürünlerinin üretilmesinde ikinci hammade olarak kullanılabilmesi mümkündür. ÖTL ler bu amaçla, bütün, parçalanmış, granül ya da toz olarak kullanılabilir. Artık bir çok ülke ÖTL lerinin % 80 lik bölümünü Malzeme Geri Kazanımı amacıyla kullanmaktadır. Bu yöntem ile ilgili olarak kısaca bilgi vermek gerekirse;
Öncelikle ÖTL lerin küçük parçalar haline gelmesi gerekecektir. Bu işlem,
-Parçalama (Shredding) ve
-Normal hava koşullarında küçük parçalara ayırma, veya çok düşük sıcaklıklarında (Cryogenic method) küçük parçalara ayırma şeklinde temel iki yöntem uygulanarak yapılır.
Kırma sonucu elde edilen malzemeler genel deyimi ile, Parça, Granül ve Toz (Pudra) olarak bilinirler. Bu işlemlerin gerçek başarısı ise elde edilen malzemelerin, bir başka yeni ürünün hammaddesi olmasıdır.
Bunlardan bazıları:
-El arabası tekerlekleri, çöp kutuları, bazı yük taşıma araçları tekerlekleri vb.,
-Çim Halı shalarda döşeme malzemesi,
-Kent mobilyaları ve trafik sinyal işaretleri,
-Kaplama malzemeleri karolar,
-Ahır taban döşemeleri,Okul ve oyun sahalarında güvenlik amaçlı döşeme,
-Spor ve rekreasyon alan kaplamaları vb. alanlarda kullanılabilir.